Οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων στὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν
Μιὰ εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴν ἐποχή μας ἀποτελεῖ ἡ κυκλοφορία πολλῶν βιβλίων μὲ Βίους Ἁγίων γιὰ παιδιά. Ἐπιμελημένες ἐκδόσεις, μὲ πλούσια εἰκονογράφηση, γραμμένες σὲ ἁπλὴ γλώσσα γιὰ νὰ γίνονται κατανοητὲς καὶ προσιτὲς στὴν παιδικὴ ἡλικία. Πολλοὶ γονεῖς τὰ προμηθεύονται γιὰ τὰ παιδιά τους, ἐκπαιδευτικοὶ καὶ κατηχητὲς γιὰ τοὺς μαθητές τους, καὶ γενικὰ ὅσοι ἀσχολοῦνται μὲ τὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν τὰ χρησιμοποιοῦν καὶ προσελκύουν τὴν παιδικὴ ψυχή. Κυκλοφοροῦν σὲ ὅλα τὰ χριστιανικὰ βιβλιοπωλεῖα τῆς πατρίδας μας, ἀλλὰ καὶ μέσῳ τοῦ Διαδικτύου προβάλλονται καὶ γίνονται γνωστὰ παγκοσμίως. Τὸ πιὸ εὐχάριστο εἶναι ὅτι ἔχουν ἀξιόλογη κυκλοφορία καὶ ἀνταπόκριση ἀπὸ τὸν κόσμο τῶν παιδιῶν. Χαίρονται, διδάσκονται, ὠφελοῦνται τὰ παιδιὰ καὶ πολλὲς φορὲς διηγοῦνται μόνα τους τὰ ὅσα ἄκουσαν ἢ διάβασαν.
Καθὼς τὰ παιδιὰ μελετοῦν τὴ ζωὴ ἑνὸς Ἁγίου, διαπιστώνουν πὼς δὲν εἶναι παραμύθια οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων, δὲν εἶναι φανταστικὰ πρόσωπα οἱ Ἅγιοι, ὅπως πολλοὶ «ἥρωες» ποὺ προβάλλουν μερικὰ σύγχρονα μέσα ψυχαγωγίας τῶν παιδιῶν συνδέοντάς τους μὲ ἐξωπραγματικὲς καταστάσεις, μὲ βίαιη ζωή. Οἱ Ἅγιοι εἶναι πρόσωπα ὑπαρκτά, ποὺ ἔζησαν σὲ συγκεκριμένη ἐποχή, τόπο, ἱστορικὴ περίοδο. Τοὺς γνώρισαν ἄνθρωποι καὶ μιλοῦν γι᾿ αὐτοὺς βεβαιώνοντας τὴν ἁγιότητά τους. Δίνεται ἔτσι ἡ δυνατότητα στὰ παιδιὰ νὰ γνωρίσουν ἀπὸ τὴν πρώτη τους ἡλικία τοὺς θησαυροὺς τῆς πίστεώς μας ποὺ εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Νὰ μάθουν γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου, τὰ παιδικά του χρόνια, τὸ ἔργο καὶ τοὺς ἀγῶνες του. Ἀποκτοῦν ἔτσι γνωριμία καὶ μποροῦν ν’ ἀναπτύξουν σχέση ζωντανὴ μὲ τὸν Ἅγιο ποὺ φέρουν τὸ ὄνομά του ἢ μὲ τοὺς Ἁγίους ποὺ τοὺς ἐντυπωσίασε ἡ ζωή τους. Βλέπουν στὴ ζωὴ τῶν Ἁγίων νὰ ἐπαναλαμβάνεται ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ πὼς τὰ ὅσα διδάσκει τὸ ἅγιο Εὐαγγέλιο μποροῦν νὰ γίνουν πράξη στὴν καθημερινή μας ζωὴ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ζωὴ τῶν Ἁγίων μιλᾶ στὴν ψυχὴ τῶν παιδιῶν, καὶ τὸ παράδειγμά τους τὰ ἐμπνέει. Γίνονται οἱ Ἅγιοι πρότυπα γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸν ἀγώνα τῶν παιδιῶν. Μάλιστα στὴν παιδικὴ ἡλικία, καθὼς διαμορφώνεται ἡ προσωπικότητα τοῦ παιδιοῦ, τὸ παράδειγμα παίζει σημαντικὸ ρόλο. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ γονεῖς μποροῦν νὰ προβάλλουν στὰ παιδιά τους τέτοια πρότυπα δυνατά, φωτεινά. Νὰ κοσμοῦν μὲ τὶς εἰκόνες τῶν Ἁγίων τὰ δωμάτια τῶν παιδιῶν δίνοντάς τους πρότυπα ζωῆς, ἰδιαίτερα σήμερα στὴν ἐποχή μας ποὺ στερεῖται ὑγιῶν προτύπων.
Γράφει σχετικὰ ὁ ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς γιὰ τὰ πρότυπα τῶν Ἁγίων: «Μέσα στοὺς “βίους τῶν Ἁγίων” ἔχουμε θαυμαστὰ παραδείγματα πῶς ἕνας νέος γίνεται ἅγιος νέος, πῶς μία κόρη γίνεται ἁγία κόρη, πῶς ἕνα παιδὶ γίνεται ἅγιο παιδί… πῶς οἱ γονεῖς γίνονται ἅγιοι γονεῖς… κ.λπ.» (Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος, ἐκδ. «Ἀστήρ», 19936, σελ. 93).
Καὶ ὅταν τὰ παιδιὰ θεωρήσουν καὶ βάλουν τοὺς Ἁγίους μας ὡς πρότυπα ζωῆς, θὰ καταλάβουν πὼς αὐτοὶ θὰ εἶναι καὶ οἱ συμπαραστάτες καὶ οἱ βοηθοί τους στὴ μετέπειτα ζωή τους. Καθὼς θὰ μεγαλώνουν καὶ θὰ ἔρχονται ἀντιμέτωποι μὲ τὶς δυσκολίες καὶ τὰ προβλήματα τῆς καθημερινότητας, θὰ βλέπουν πόσο μεγάλη ἐνίσχυση θὰ τοὺς προσφέρει ἡ καταφυγὴ στοὺς Ἁγίους. Οἱ Ἅγιοι θὰ πρεσβεύουν στὸ Θεὸ γιὰ νὰ χαρίζει Ἐκεῖνος λύση τῶν προβλημάτων καὶ νὰ ἀπομακρύνει τοὺς πειρασμούς. Ἰδιαίτερα στὸν πνευματικὸ ἀγώνα, στὴν προσπάθεια γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν ἀρετῶν καὶ τὴν καταπολέμηση τῶν παθῶν. Θὰ σημειώσει καὶ πάλι ὁ ἅγιος Ἰουστίνος λέγοντας: «Οἱ “βίοι τῶν Ἁγίων” θὰ σὲ παρηγορήσουν, θὰ σὲ ἐνθαρρύνουν, θὰ σὲ ἐνδυναμώσουν καὶ θὰ σὲ ἀναπτερώσουν, ὥστε τὰ μαρτύριά σου νὰ μεταβληθοῦν εἰς χαράν… θὰ σὲ ὁπλίσουν μὲ τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ… θὰ σοῦ δώσουν τὸ θάρρος καὶ τὴν δύναμιν τῆς ὁμολογίας… θὰ βρεῖς τὸ φάρμακο διὰ κάθε ἁμαρτίαν, διὰ κάθε πάθος θεραπείαν… δὲν ὑπάρχει ἁμαρτία ποὺ νὰ μὴν ὑποδεικνύεται μέσα εἰς τοὺς “βίους τῶν ἁγίων” ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον νικᾶται, νεκρώνεται, ἐκριζώνεται» (ὅ.π., σελ. 93)
Ὑπάρχει καὶ κάτι ἀκόμη ποὺ θὰ ἀποκομίσουν τὰ παιδιὰ μὲ τὴ μελέτη τῶν Βίων τῶν Ἁγίων. Θὰ συνειδητοποιήσουν σιγὰ σιγὰ τὸν ἀληθινὸ σκοπὸ αὐτῆς τῆς ζωῆς, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν ἁγιότητα. «Ἅγιοι γίνεσθε» (Α΄ Πέτρ. α΄ 16). Τί πιὸ σπουδαῖο καὶ ἀσφαλὲς ἀπὸ τὸ νὰ καταλάβουν γιατί ἦλθαν σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, γιατί ζοῦν, ποιὸ τὸ νόημα αὐτῆς τῆς ζωῆς; Θὰ ἀποκτήσουν ὅραμα καὶ προοπτική, νόημα καὶ ἀξία στὴ ζωή τους. Θὰ χαίρονται τὴν κάθε στιγμὴ τοῦ ἀγώνα τους καὶ θὰ παλεύουν μιμούμενοι τοὺς Ἁγίους, ποὺ ἔφθασαν ἀγωνιστὲς καὶ τροπαιοφόροι στὸ τέλος τῆς ζωῆς τους στὴ γῆ.
Γι’ αὐτὸ γονεῖς, ἐκπαιδευτικοί, κατηχητές, συγγενεῖς καὶ φίλοι τῶν παιδιῶν καὶ ὅλοι ὅσοι ἀγαποῦμε τὰ παιδιά, τὸ μέλλον τῆς πατρίδος μας, τῆς Ἐκκλησίας μας, ἂς τοὺς προσφέρουμε τὸν πνευματικὸ πλοῦτο τῶν Ἁγίων μας. Ἂς διαβάζουμε τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων μας, ἂς τοὺς προσφέρουμε δῶρο στὰ παιδιά μας καὶ ἂς τοὺς παρακαλοῦμε νὰ πρεσβεύουν γιὰ τὰ παιδιὰ καὶ γιὰ ὅλους μας, γιὰ νὰ μιμούμαστε τὸ ἅγιο παράδειγμά τους.
